Jak dbać o zdrowie stawów? Najważniejsza jest profilaktyka

Problemy ze stawami to nie tylko kłopoty seniorów, osób w słusznym wieku. Coraz częściej bolesność stawów dotyczy również młodych i wysportowanych osób. Winny jest współczesny styl życia – nadwaga, brak ruchu, czy obciążenia stawów poprzez nieprawidłowo wykonywane ćwiczenia. A także stres czy choroby…Skala problemu jest ogromna. Ma dotyczyć aż 15% osób odwiedzających lekarza pierwszego kontaktu, którzy skarżą się na kłopoty ze stawami. Jak sobie radzić z bólem stawów? I czy da się przeciwdziałać kłopotom ze stawami?

Jak działają stawy?

Stawy to nic innego jak element łączący dwie kości. Pozwala uzyskać odpowiednie warunki do poruszania, przestrzeń między stawami wypełniona jest smarowidłem, które dba o to, by chrząstki nie ścierały się.

Niestety na skutek różnych chorób i nieprawidłowości dochodzi do deficytu mazi w torebkach stawowych. Jednym z głównych powodów, dlaczego tak się dzieje jest RZS – reumatoidalne zapalenie stawów. Bardzo często za ból stawów odpowiada choroba zwyrodnieniowa stawów. Ból stawów niekiedy jest również wywołany przez urazy.

Niestety stawy nie mają łatwego życia. Szkodzimy im na wiele sposobów.

Winna przede wszystkim otyłość

Stawom nie sprzyja nadmierna waga ciała. Tymczasem otyłość to galopujący problem dotyczący coraz większej grupy osób. Szacuje się, że co czwarty Polak ma nadwagę. Według statystyk kraj nasz zajmuje 5 miejsce na liście regionów mających największy problem z otyłością. Problemy z wagą dotyczą już najmłodszych dzieci. Najnowsze statystyki wskazują, że już co piąte dziecko w Polsce choruje na nadwagę lub otyłość.

Eksperci nie mają złudzeń, zarówno nasza otyłość, jak i problemy z wagą naszych dzieci to nasz problem. I nasza wina. Zwłaszcza w kontekście dzieci pokutuje mit, że dziecko z nadmiernej wagi wyrośnie. Niestety to nie prawda. Otyłe dziecko to również otyły dorosły.

Jak otyłość wpływa na stawy? Nadmierna waga osłabia je, sprawia, że prościej o kontuzje, stany zwyrodnieniowe. Dlatego tak istotne jest, by dbać o prawidłową wagę ciała oraz chronić się przed nadmiernym tyciem. Równie groźna jak nadwaga są również nagłe zmiany wagi ciała.

I siedzący tryb życia

Choroby stawów często spowodowane są również brakiem ruchu. Siedzący tryb życia, który obecnie dotyczy większości dorosłych a nawet dzieci nie jest dla ludzkiego organizmu naturalny. Brak ruchu i wiele godzin spędzanych w jednej pozycji powodują ból rąk, łokci, nadgarstków, a także pleców i karku.

Specjaliści zalecają, by zadbać o swoje stanowisko pracy, inwestując w biurko odpowiedniej wysokości, dobrze wyprofilowane krzesło. Jednak to nie wystarczy, bardzo istotne są przerwy w pracy. Osiem godzin w jednej pozycji nawet na dobrze wyprofilowanym krześle prędzej czy później spowoduje poważne problemy. Dlatego na każda godzinę pracy powinniśmy zrobić sobie co najmniej pięciominutową przerwę, w trakcie której warto się przejść, rozruszać kości i stawy, wykonując proste ćwiczenia.

A także uboga dieta

Stawom nie służy również uboga dieta, której brakuje cennych składników odżywczych. Jedzenie posiłków wysoko przetworzonych, unikanie warzyw, bazowanie na jedzeniu w restauracjach, często niskiej jakości posiłkach może doprowadzić do wielu niedoborów.
Bardzo istotne jest, by w codziennym jadłospisie nie zabrakło kwasów omega 3 (które znajdziemy w orzechach, rybach, siemieniu lnianym), witaminy C (dostępnej w pietruszce, czerwonej porzeczce, cytrusach), nabiał – stanowiący budulec do kości (znajdziemy go w twarogu, mleku czy jogurcie).

Na kondycję stawów korzystnie wpływają również rośliny strączkowe i zboża, które są ważnym źródłem witaminy B i błonnika. Warto włączyć do jadłospisu niełuskany ryż, grube kasze, pieczywo razowe. Dobrze także kontrolować poziom witaminy D, jej niedobór może doprowadzić do chorób stawów.

Bardzo ważne jest również to, by dbać o równowagę w diecie. Jeśli jemy pewnych produktów za dużo, a niektórych za mało, może doprowadzić to do kłopotów. Szczególnie kłopotliwe pod tym względem jest zakwaszenie organizmu, wynikające z nadmiaru słodyczy, czerwonego mięsa, poza tym stresu czy braku ruchu.

Aktywność tak – ale nie ponad miarę

Stawy lubią ruch. Jednak nieobciążający, przeciążający je, ale taki, który pozwala zachować je w dobrostanie. Zbyt duży wysiłek nie jest dla stawów korzystny. Wyczynowe biegi, wysiłkowe sporty często stanowią przyczynę uszkodzeń stawów. Bardzo ryzykowne jest przetrenowanie, próby wysiłkowe, bez rozgrzania, odpowiedniego przygotowania ciała, jak również ubioru – butów, wygodnego stroju.
Coraz popularniejsze biegi stanowią spore obciążenie dla stawów. Naukowcy oszacowali, że w trakcie biegu rośnie ono aż o 45%. Nie trudno o przeciążenie i urazy.

Na zdrowie stawów dobrze wpływa jazda na rowerze, aerobik w wodzie, joga i pilates.

Kontrola stresu

Na zdrowie stawów wpływ ma także stres, a właściwie jego nadmiar. Stres jest często czynnikiem inicjującym wystąpienie chorób autoimmunologicznych, w tym dotykającego głównie stawów reumatoidalnego zapalenia stawów. Ponadto stres działa destrukcyjnie na mięśnie, sprawiając, że stają się one napięte i przeciążone.

Dobór odpowiedniego obuwia

Jak dbać o zdrowie stawów? Bardzo ważny jest dobór odpowiedniego obuwia, które powinno być wygodne. Istotny jest dobór butów z szerokim noskiem i na obcasie, najlepszy będzie ten mający około 3 centymetrów.